Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) năm 2024 được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 với nhiều nội dung đổi mới và hoàn thiện hơn so với Luật Thuế GTGT năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2013, 2014, 2016). Những thay đổi này nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại, mở rộng cơ sở thuế và đảm bảo công bằng trong thực thi chính sách thuế trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ. Một số điểm mới đáng chú ý như sau:

- Một trong những thay đổi quan trọng là mở rộng phạm vi người nộp thuế. Luật thuế GTGT năm 2024 bổ sung các đối tượng mới như: Tổ chức, cá nhân nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam cung cấp dịch vụ số, thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số; tổ chức quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử, nền tảng số có trách nhiệm khấu trừ và nộp thay thuế GTGT cho hộ cá nhân kinh doanh trên nền tảng; tổ chức, cá nhân Việt Nam mua dịch vụ từ tổ chức nước ngoài không cư trú tại Việt Nam cũng phải thực hiện nghĩa vụ thuế GTGT. Đây là điểm mới và phù hợp với bối cảnh phát triển của nền kinh tế số và các giao dịch xuyên biên giới ngày càng phổ biến.

- Chi tiết hóa và mở rộng đối tượng không chịu thuế:

Luật thuế GTGT năm 2024 mở rộng lên 27 nhóm đối tượng không chịu thuế, so với 25 nhóm trước đây. Ngoài ra, đã bổ sung quy định chi tiết với các dịch vụ số, hàng hóa trong khu phi thuế quan, viện trợ nhân đạo…; mở rộng miễn thuế cho các hoạt động chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật, dịch vụ phục vụ người nghèo, dịch vụ y tế, thú y có bổ sung chi tiết hơn về nội dung và hình thức; rà soát lại các danh mục về giáo dục, khoa học công nghệ, xuất bản phẩm để tránh mâu thuẫn và chồng lấn. Những quy định này rõ ràng, cụ thể hơn và phản ánh đúng thực tiễn quản lý phát sinh thời gian qua.

- Quy định thuế suất thuế GTGT và cách áp dụng linh hoạt hơn:

Luật thuế GTGT năm 2024 tiếp tục duy trì ba mức thuế suất: 0%, 5% và 10%, tuy nhiên có một số điểm mới như: Rà soát và bổ sung cụ thể các mặt hàng, dịch vụ áp dụng thuế suất 0% (ví dụ như dịch vụ kỹ thuật số cung cấp cho nước ngoài, sản phẩm phái sinh, vận tải quốc tế, gia công chuyển tiếp...).

- Tăng cường quản lý thuế với hoạt động xuyên biên giới:

Một điểm mới nổi bật là quy định về trách nhiệm nộp thuế của nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở tại Việt Nam nhưng cung cấp dịch vụ số, thương mại điện tử cho người tiêu dùng tại Việt Nam. Cụ thể, yêu cầu nhà cung cấp nước ngoài phải đăng ký thuế tại Việt Nam hoặc yêu cầu nền tảng trung gian, sàn TMĐT phải khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế. Quy định này phù hợp với xu hướng quốc tế và là bước tiến trong việc thu thuế với các "ông lớn" như Google, Facebook, Netflix...

- Luật thuế GTGT năm 2024 phân tách rõ ràng phương pháp khấu trừ và phương pháp trực tiếp, cụ thể:

+ Phương pháp khấu trừ có bổ sung điều kiện doanh thu ≥ 1 tỷ đồng/năm và yêu cầu về sổ sách, hóa đơn.

+ Phương pháp trực tiếp được chia chi tiết theo: Doanh thu từng nhóm hoạt động (phân phối, dịch vụ, xây dựng, kinh doanh khác); Quy định cụ thể tỷ lệ tính thuế (1%, 3%, 5%, 2%).

Cách phân loại này giúp minh bạch và dễ áp dụng cho các cơ sở kinh doanh nhỏ và hộ cá nhân.

- Luật thuế GTGT năm 2024 bổ sung một điều khoản riêng (Điều 13) quy định các hành vi bị nghiêm cấm như: Mua bán hóa đơn; lập hóa đơn khống; không chuyển dữ liệu hóa đơn về cơ quan thuế; gian lận trong hoàn thuế GTGT;… Đây là công cụ pháp lý để tăng cường phòng chống gian lận, trốn thuế hiệu quả hơn.

- Bổ sung quy định về thời điểm tính thuế và giá tính thuế

Luật thuế GTGT năm 2024 bổ sung chi tiết thời điểm xác định thuế GTGT đối với các ngành nghề đặc thù như điện lực, bảo hiểm, bất động sản, xây dựng. Về giá tính thuế, luật có cập nhật rõ cách tính trong trường hợp hàng hóa khuyến mãi, hàng hóa trao đổi, cho biếu tặng...

Luật Thuế giá trị gia tăng 2024 đã hoàn thiện các quy định nhằm hiện đại hóa quản lý thuế; tăng tính công bằng; bắt kịp xu hướng kinh tế số; giảm thiểu gian lận và thất thoát thuế;… được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả quản lý thuế GTGT trong giai đoạn tới.