- Ông Quỳnh: Yên ơi! Cháu có ở nhà không? Bác nói việc này chút!
- Yên: Có chuyện gì vậy bác Quỳnh?
- Ông Quỳnh: 8 tháng trước, mẹ cháu có mượn bác 03 cây vàng. Giờ đã quá hạn trả 02 tháng rồi, bác chờ qua 100 ngày mẹ cháu cũng mất nên mới hỏi đây! Gia đình cháu thu xếp trả cho bác nhé!
- Yên: Ô hay, mẹ cháu mượn chứ cháu có mượn đâu?
- Ông Quỳnh: Ơ kìa, cháu nói hay nhỉ? Đây này, có giấy viết tay của mẹ cháu đây, thời hạn vay là 06 tháng mà! Hôm trước vay 03 cây vàng để bán lấy tiền hỗ trợ cháu xây nhà. Cháu cũng đi với mẹ đến lấy vàng mà. Giờ nhà cháu đã xây xong, thêm ngôi nhà mẹ cháu để lại, nhưng nợ không chịu trả cho bác là sao?
- Yên: Cháu nói rồi, mẹ cháu đã mất nên cháu không có nghĩa vụ phải trả nợ thay. Bác về đi!
… Vừa lúc đó, anh Lâm đi ngang qua nhà Yên…
- Ông Lâm: Sao hai bác cháu cãi nhau to tiếng vậy?
- Ông Quỳnh: Anh Lâm à, anh vừa là hàng xóm cháu Yên, vừa là hòa giải viên thôn mình. Anh thử phân tích giúp tôi xem. Chị Lê, cách đây 08 tháng, mẹ cháu Yên khi còn sống đã mượn tôi 03 cây vàng, hẹn 6 tháng sau trả. Có giấy viết tay của chị ấy này. Bây giờ đã 8 tháng rồi, tôi qua nói nhưng cháu không chịu trả, bảo là mẹ cháu mượn chứ cháu có mượn đâu mà bắt trả. Anh xem như vậy có được không?
- Ông Lâm:
Ôi, cái này là Yên chưa đúng rồi. Để chú nói cháu nghe nhé:
Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
“Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định”.
- Khoản 1, Khoản 2 Điều 466 về nghĩa vụ trả nợ của bên vay quy định:
“1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
2. Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý”.
- Khoản 1, Điều 615 Bộ luật quy định: “Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.
Vì vậy, việc mẹ cháu vay vàng của anh Quỳnh đến hạn trả nhưng mẹ cháu đột ngột qua đời, là con trai độc nhất, cháu đương nhiên được hưởng thừa kế do mẹ anh để lại. Vì vậy, cháu phải có nghĩa vụ trả nợ số vàng mẹ cháu vay. Vì là hàng xóm láng giềng thân thiết của nhau, hơn nữa mẹ cháu lại vay để hỗ trợ cháu xây nhà, cháu nên nghĩ đến mẹ mình mà trả nợ cho anh Quỳnh. Anh Quỳnh à, nếu Yên chưa có điều kiện trả thì anh có thể thư thư thêm thời gian nữa được không?
- Yên: Dạ, bây giờ cháu đã hiểu rồi, cám ơn bác Lâm. Bác Quỳnh ơi, cháu vừa mới xây xong nhà, thêm mẹ mất nữa, nên túng quá nghĩ chưa thông suốt. Có gì bác bỏ qua cho cháu. Bác cho cháu thêm 01 tháng nữa rồi cháu gửi lại Bác nha. Cám ơn bác nhiều!
- Ông Quỳnh: Ờ, không có gì! Bác thông cảm mà, vậy cháu cố gắng thu xếp nha! Chúng ta bỏ qua mọi việc để sống cho vui vẻ, đoàn kết tình làng nghĩa xóm nhé!