X ây dựng thủ tục tố tụng riêng biệt phù hợp với người chưa thành niên:

     Dự thảo Luật quy định 02 thủ tục tố tụng riêng biệt đối với người chưa thành niên: (1) Thủ tục tố tụng đối với người chưa thành niên là người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị buộc tội; (2) Thủ tục tố tụng đối với người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng.

     Đổi mới chế định ngăn chặn, cưỡng chế đối với người chưa thành niên bị buộc tội:

     Dự thảo Luật quy định 10 biện pháp ngăn chặn gồm: giữ người trong trường hợp khẩn cấp; bắt người theo các trường hợp quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự; tạm giữ; tạm giam; giám sát điện tử; giám sát tại nhà; bảo lĩnh; đặt tiền để bảo đảm; cấm đi khỏi nơi cư trú; tạm hoãn xuất cảnh. Quy định 03 biện pháp cưỡng chế gồm: áp giải, dẫn giải; kê biên tài sản; phong tỏa tài khoản.

     Trong đó, 02 biện pháp ngăn chặn mới là giám sát điện tử và giám sát tại nhà. Thu hẹp các trường hợp người chưa thành niên bị áp dụng biện pháp tạm giam và quy định rõ ràng, cụ thể căn cứ áp dụng biện pháp tạm giam, theo đó, người chưa thành niên chỉ bị áp dụng biện pháp tạm giam trong trường hợp thật cần thiết và khi các biện pháp giám sát khác không hiệu quả.

     Bổ sung quy định về tố tụng thân thiện trong giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố:

     - Quy trình khởi tố, điều tra, truy tố đối với người chưa thành niên là người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị buộc tội phải được tiến hành trong môi trường thân thiện, bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe, bí mật cá nhân, danh dự, nhân phẩm của họ.

     - Vụ án hình sự có có người bị buộc tội là người chưa thành niên và người đã thành niên thì cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải tách vụ án hình sự đối với người chưa thành niên để giải quyết vụ án độc lập.

     - Thời hạn điều tra, thời hạn quyết định việc truy tố, thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm, thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm được rút ngắn hơn so với vụ án hình sự thông thường.

     - Việc lấy lời khai, khám xét người, đối chất, nhận dạng, nhận biết giọng nói người chưa thành niên phải bảo đảm thân thiện, phù hợp với tâm lý, lứa tuổi và phải có sự tham gia của người đại diện, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp.

     - Các thông tin có liên quan đến hành vi phạm tội của người chưa thành niên phải được giữ kín, không cung cấp công khai.

     - Thủ tục tố tụng được tiến hành bởi Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, người làm công tác xã hội là người được đào tạo, tập huấn, có kinh nghiệm, hiểu biết cần thiết về tâm lý học, khoa học giáo dục đối với người chưa thành niên.

     Hoàn thiện quy định về thủ tục xét xử thân thiện:

     - Quy định vụ án hình sự có người chưa thành niên bị buộc tội thuộc thẩm quyền của Tòa gia đình và người chưa thành niên hoặc do Thẩm phán chuyên trách xét xử.

     - Vụ án hình sự về người chưa thành niên được xét xử trong phòng xử án thân thiện.

     - Khi xét xử không còng tay hoặc sử dụng các phương tiện cưỡng chế khác.

     - Tại phiên tòa, cho phép người làm công tác xã hội trình bày Báo cáo điều tra xã hội đối với người chưa thành niên.

     - Việc xét hỏi, tranh luận phải được tiến hành phù hợp với lứa tuổi, khả năng nhận thức của người chưa thành niên.

     - Thẩm phán mặc trang phục hành chính và phải điều hành phiên tòa theo mức độ tập trung của người chưa thành niên.

     - Phiên tòa có thể được tổ chức xét xử kín nhưng khi tuyên án công khai chỉ tuyên phần quyết định.

     Quy định thủ tục tố tụng thân thiện đối với người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng:

     Dự thảo Luật quy định hạn chế tiếp xúc giữa bị hại, người làm chứng với với người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, bị can, bị cáo; hạn chế triệu tập bị hại, người làm chứng đến Tòa án và không áp dụng biện pháp dẫn giải; việc xem xét dấu vết trên thân thể của người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng phải có sự tham gia của người đại diện của họ và được tiến hành bởi cán bộ cùng giới tính; khi tiến hành việc giám định và lấy mẫu trên cơ thể phải tôn trọng quyền riêng tư; được trợ giúp pháp lý miễn phí; được hỗ trợ về bồi thường và chi phí để khám, điều trị theo quy định của pháp luật.

     Dự thảo Luật được lấy ý kiến công khai, rộng rãi tại địa chỉ: https://vbpq.toaan.gov.vn/webcenter/portal/htvb/chi-tiet-vbdt?dDocName=TAND326014